İşçilerin Avukatlarına Sıkça Sorduğu Sorular
İşçilerin Avukatlarına Sıkça Sordukları Sorular
İşçiler, çalışma hayatında karşılaştıkları çeşitli sorunlar ve hakları konusunda bilgi edinmek için avukatlara sık sık danışırlar. Adana'da bulunan ofisimizde tarafımıza başvuran işçiere işçi işveren davaları uzmanı, iş hukuku uzmanı avukat olarak hukuki destek vermekteyiz. Aşağıda, işçilerin avukatlarına en çok sordukları sorulara ve kısa yanıtlara yer vermek istedik.
1. Kıdem ve İhbar Tazminatı Hakkı
- Soru: İşten çıkarıldım, kıdem ve ihbar tazminatı almaya hakkım var mı?
- Cevap: Kıdem tazminatı, aynı işverene bağlı en az bir yıl çalışmış olan işçilere belirli fesih durumlarında ödenir. İhbar tazminatı ise iş sözleşmesinin feshi sırasında ihbar sürelerine uyulmaması durumunda ödenir. İşten çıkarılma nedeniniz ve çalışma süreniz bu haklara sahip olup olmadığınızı belirler.
2. Fazla Mesai Ücretleri
- Soru: Fazla mesai yaptım, ancak ücretim ödenmedi. Ne yapabilirim?
- Cevap: Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılır ve %50 zamlı ücretle ödenmelidir. Fazla mesai ücretleriniz ödenmediyse, işverene yazılı olarak talepte bulunabilir ve gerekirse önce arabulucuya ve anlaşma sağlanmaz ise iş mahkemesine başvurabilirsiniz.
3. İşyerinde Mobbing ve Taciz
- Soru: İşyerinde mobbinge maruz kalıyorum, ne yapmalıyım?
- Cevap: Mobbing, işyerinde psikolojik taciz anlamına gelir ve hukuka aykırıdır. Öncelikle durumu belgelemeli, işverene veya insan kaynaklarına yazılı olarak bildirmelisiniz. Sorun çözülmezse, hukuki yollara başvurarak manevi tazminat talep edebilirsiniz.
4. Haksız Fesih ve İşe İade Davası
- Soru: İşveren beni haksız yere işten çıkardı, haklarım nelerdir?
- Cevap: İş sözleşmenizin haksız veya geçersiz nedenle feshedildiğini düşünüyorsanız, işe iade davası açabilirsiniz. Bunun için fesih bildiriminden itibaren bir ay içinde arabulucuya başvurmanız gerekmektedir.
5. Ücret ve Diğer Alacakların Ödenmemesi
- Soru: Maaşım ve diğer haklarım ödenmiyor, ne yapabilirim?
- Cevap: Ücretlerinizin ve diğer alacaklarınızın ödenmemesi durumunda, iş sözleşmenizi haklı nedenle feshedebilir ve alacaklarınız için dava açabilirsiniz.
6. Sigortasız Çalıştırılma
- Soru: İşverenim beni sigortasız çalıştırıyor, ne yapmalıyım?
- Cevap: Sigortasız çalıştırılmak yasaya aykırıdır. Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) şikayette bulunarak sigorta primlerinizin yatırılmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, geriye dönük haklarınızı talep edebilirsiniz.
7. İş Kazası ve Meslek Hastalığı
- Soru: İş kazası geçirdim, haklarım nelerdir?
- Cevap: İş kazası durumunda SGK'dan geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneği alabilirsiniz. Ayrıca, işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açma hakkınız vardır.
8. Çalışma Koşullarının Değiştirilmesi
- Soru: İşveren çalışma koşullarımı benim onayım olmadan değiştirebilir mi?
- Cevap: Çalışma koşullarınızın esaslı bir şekilde değiştirilmesi için yazılı onayınız gereklidir. Onayınız olmadan yapılan değişiklikleri kabul etmeme hakkınız vardır.
9. İşverenin Hakaret ve Kötü Muamelesi
- Soru: İşveren bana hakaret ediyor veya kötü davranıyor, ne yapabilirim?
- Cevap: İşverenin bu tür davranışları hukuka aykırıdır. İş sözleşmenizi haklı nedenle feshedebilir ve manevi tazminat talep edebilirsiniz. Ayrıca, suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
10. Sendikal Haklar ve Sendika Üyeliği
- Soru: Sendikaya üye olduğum için işveren baskı yapıyor, bu yasal mı?
- Cevap: Sendikaya üye olmak temel bir haktır ve işverenin bu nedenle fesih yapması yasaktır. İşverene karşı tazminat davası açabilirsiniz.
11. Doğum İzni ve Süt İzni
- Soru: Doğum ve süt izni haklarım nelerdir?
- Cevap: Kadın çalışanlar doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta izin hakkına sahiptir. Ayrıca, günde 1,5 saat süt izni kullanma hakkınız vardır.
12. Kişisel Verilerin Korunması (KVKK)
- Soru: İşverenim kişisel verilerimi izinsiz kullanabilir mi?
- Cevap: Kişisel verilerinizin işlenmesi için açık rızanız gereklidir. İzinsiz kullanım durumunda KVKK kapsamında haklarınızı arayabilirsiniz.
13. Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması
- Soru: İşveren sigorta primlerimi eksik yatırıyor, ne yapmalıyım?
- Cevap: SGK'ya başvurarak durumun incelenmesini talep edebilirsiniz. Eksik yatırılan primlerin tamamlanmasını ve hak kayıplarınızın giderilmesini sağlayabilirsiniz.
14. İş Arama İzni
- Soru: İhbar süresi içinde iş arama iznim var mı?
- Cevap: Evet, ihbar süresi boyunca günlük en az 2 saat iş arama izni hakkınız vardır. Bu süreleri birleştirerek toplu kullanma imkanınız da bulunur.
Sonuç ve Öneriler
Çalışma hayatında karşılaşılan sorunlarda haklarınızı bilmek ve gerektiğinde hukuki yollara başvurmak önemlidir. Her durumun kendine özgü koşulları olabileceğinden, spesifik konular için profesyonel hukuki danışmanlık almanız faydalı olacaktır.
Not: Bu bilgiler genel nitelikte olup, belirli bir hukuki tavsiye yerine geçmez. Kişisel durumunuzla ilgili detaylı bilgi ve yönlendirme için bir avukata başvurmanız önerilir.
Adana Avukat Arabulucu Bilirkişi Ebru Civelek Çetin